در ساخت سازه‌های چوبی، روش‌های گوناگونی برای خم کردن چوب به کار گرفته شده است. اما چوب که در ساخت لوازم منزل و مبلمان و مصنوعات به کار می‌رود، نه تنها ظاهری شیک و زیبا خلق می‌کند بلکه حس خاص و گرم برگرفته از طبیعت را به چشم هر بیننده‌ای القا می‌کند. اکثر وسایل چوبی که با کمی توجه اطراف خود می‌بینیم از چوب‌های صاف و مسطح ساخته شده‌اند. ولی امروزه با پیشرفت علم و ساخت ابزارهای حرفه‌ای نجاران توانستند چوب_این عنصر گره خوره با طبیعت_ را پیچ و خم دهند و زیبایی آن را دوچندان کنند. روش‌های مختلفی برای خم کردن انواع چوب به کاربرده میشود که هر کدام آنها مزایا و مضراتی دارد.
نکات مهم درباره خم کردن مناسب چوب:
نکته اول: رطوبت چوب
اولین نکته‌ای که باید درنظر بگیریم این است که برای خم کردن بعضی از قطعات چوبی باید میزان MC یا همان رطوبت چوب را افزایش داد تا کمی نرم‌تر و انعطاف‌پذیرتر شود تا بتواند راحت‌تر درون قالب، انحنا پیدا کنند. به دلیل اینکه چوب با جذب رطوبت، واکشیده و نرم میشود و در بعضی مواقع باید دمای چوب نیز بالا رفته و قدرت چوب را کاهش دهد تا به راحتی در قالب خم کنیم. شاید به این فکر کنید که چوب خشک بوده و حال خیس است، چگونه آن را خشک کنیم؟
سه حالت رطوبت در چوب وجود دارد که به صورت کلی می‌توانید در مقاله رابطه آب و چوب در مورد آن بخوانید:
-
”آب نهادی”
این رطوبت در مولکول‌های سلولی چوب موجود است هم در چوب تر و هم در چوب خشک (خشک‌کن رفته طبیعی و با دستگاه هم این نوع رطوبت را دارد). توجه داشته باشید که این رطوبت در ذات یک چوب رخنه کرده و قابل حذف شدن نیست. دلیل عدم حذف آن هم این است که ما به هیچ وجه نمی توانیم رطوبت یک چوب را به صفر برسانیم و همیشه درصد کمی رطوبت باید در چوب باشد. پس بدانید که اگر فروشنده‌ای پیشنهاد فروش چوب با رطوبت صفر درصد را به شما می‌دهد در مورد چوب اطلاعات کافی ندارد و قابل اعتماد نیست.
-
”آب آغشتگی”
این نوع رطوبت در دیواره سلولی یک چوب وجود دارد. مهم است که این نوع رطوبت را با دقت از چوب خارج کرد تا صدماتی به آن وارد نشود.
-
”آب آزاد”
این نوع رطوبت موجود در چوب همان‌طور که از اسمش پیداست به صورت آزادانه و در حالت بخار می‌باشد. اگر هوا گرم یا خشک باشد سریع از چوب خارج میشود.
نکته دوم: محور خنثی (neutral axis)
یکی از دلایل شکست چوب در هنگام خم کردن ”neutral axis” یا محور و آکس خنثی آن است. محور خنثی را باید با استفاده از تکیه‌گاه و کمربند مهار کنیم. هنگامی که برای خم کردن چوب نیرو وارد می‌کنیم، الیاف سطح L منفی در حال کوتاه شدن و الیاف سطح L مثبت در حال طویل شدن است.
بنابراین سطح منفی L در معرض فشرده شدن و سطح L مثبت در معرض کشیده شدن قرار می‌گیرد و اگر نیروی بیشتری به آن وارد شود محور خنثی به به سطح L مثبت برخورد کرده و چوب می‌شکند. به تصویر زیر دقت کنید: اگر نیرو به سطح و لایه رویی چوب اعمال نشود، الیاف در حالت تعادل می‌ماند و به آن neutral axis (محور خنثی) می‌گویند.
View this post on Instagram
مانند تصویر زیر چندین قطعه نازک چوب را بر روی هم قرار می‌دهیم. و سپس به آن نیرو وارد می‌کنیم. ملاحظه کنید که چوب‌ها به صورت پلکانی در می‌‌آیند. و از این تغییر شکل متوجه خواهیم شد که در حالت خم شدن قطعات پدیده قیچی شدن و لغزش لایه‌ها بر روی یکدیگر نیز وجود دارد.
نکته سوم: نوع چوب و جرم مخصوص
درنظر داشته باشید که تمامی چوب‌ها را نمی‌توان خم کرد. به این علت که اگر جرم مخصوص چوب (که یک المان مهم است) زیاد باشد، به سختی میتوان چوب را خم کرد. و مهم‌تر از آن، این که نباید هیچ نوع گره‌ای _چه مرده چه زنده_ در قطعاتی که می‌خواهید آنها را خم کنید وجود داشته باشد.
قبل از خرید چوب می‌توانید از فروشنده اطلاعات لازم را بخواهید.
چوب خم شده – جاموبایلی
اگر با درخت شگفت‌انگیز راش آشنا هستید ویدئوی همه‌چیز درباره درخت راش را زیر مشاهده کنید: