در این مقاله به معرفی ماشین اَره نواری یا اَره فلکه می‌پردازیم که از اولین دستگاه‌های عمومی صنایع چوب به شمار می‌رود و در سال 1725 میلادی در انگلستان تولید شد و به مرور زمان به شکل امروزی درآمد.
این ماشین در صنایع مختلف چوب‌بری و تبدیل گرده بینه‌های قطور به الوار و تخته استفاده می شود.
انواع ماشین اَره نواری
1- ماشین اَره نواری افقی
این اَره بیشتر در کارخانجات چوب‌بری و برای تبدیل گرده‌بینه‌های قطور به الوار و تخته مورد استفاده قرار می‌گیرد. قطر این فلکهها حداقل 100 سانتی‌متر و بیشتر از آن است. پهنای تیغه اَره در این ماشین‌ها ممکن است به 25 سانتی‌متر هم برسد.
2- ماشین اَره نواری عمودی
قطر فلکهها در این مدل اَره حداکثر 100 سانتی‌متر می‌باشد و کوچک‌ترین مدل آن رومیزی است که برای معرق مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این اَره برای تبدیل الوار به قطعات کوچکتر و همچنین در ساخت انواع اتصالات، برش‌های طولی، عرضی، زاویه‌دار و قوس دار استفاده می‌کنند.
نکته: ماشین‌های اَره نواری بر اساس قطر فلکه در بازار شناخته می‌شوند. یعنی منظور از اَره فلکه 60 ماشین اَره‌ای است که قطر فلکه آن 60 سانتی‌متر می‌باشد.
قطعات مختلف ماشین اَره نواری و نحوه عملکرد آن‌ها
1. بدنه
بدنه اَره نواری را سابقاً از چدن و به صورت یک تکه تهیه می‌کردند. چدن به خاطر وزن زیادش مانع از لغزش و تکان دستگاه در هنگام کار می‌شد، امروزه بدنه دستگاه از فلزی با روکش آهنی ساخته می‌شود.
2. فلکهها
ماشین اَره نواری دارای دو فلکه است که از جنس چدن می‌باشند تا دچار تغییر نشوند و به مرور زمان از دقت آن‌ها کم نشود.
یکی از این فلکهها در پایین دستگاه جاسازی شده است که فقط حول محور خودش می‌چرخد. فلکه دیگر در قسمت بالا و به موازات فلکه بالا قرار دارد. این فلکه علاوه بر چرخش حول محور خودش در دو جهت دیگر نیز حرکت می‌کنند که قابل تنظیم است.
- حرکت اول
این حرکت به صورت جلو، عقب می‌باشد و برای هماهنگی با فلکه پایینی قابل تنظیم است. در واقع با تنظیم دقیق این حالت تیغه اَره به درستی حرکت کرده و از روی فلکهها خارج نمی‌شود. - حرکت دوم
این حرکت به صورت بالا و پایین می‌باشد و برای تعویض تیغه اَره و محکم کردن آن روی فلکهها می‌باشد.
نکته: در ساخت فلکهها نهایت دقت به عمل می‌آید زیرا همواره با تیغه ها در تماس بوده و در اثر کمترین بی توجه ای مورد اصطکاک واقع خواهد شد.
3. الکترو موتور
فلکهها روی محورهای ماشین‌ها قرار گرفته‌اند که محور فلکه پایینی به الکتروموتور متصل بوده و نیروی الکتروموتور به این محور منتقل می‌گردد. بدیهی است که با سفت کردن فلکهها، فلکه بالا نیز به حرکت درآمده و در نتیجه بعد از سرعت گرفتن تیغه اَره امکان برش فراهم می‌آید.
4. بانداژ دور فلکه
با توجه به اینکه فلکه ها در هنگام کار با تیغه اَره در تماس هستند، به منظور جلوگیری از برخورد تیغه و فلکه لایه‌ی نازکی از جنس لاستیک، چرم، برزنت یا مشابه آن به کمک چسب روی فلکه چسبانده می‌شود.
5. حفاظ‌ها
حفاظ‌ها به منظور جلوگیری از بروز خطراتی از قبیل خارج شدن تیغه اَره از روی فلکهها، پارگی و پرتاب آن هنگام کار استفاده می‌شود. همچنین برای جلوگیری از برخورد لباس و اندام با تیغه اَره، روی فلکهها و تیغه اَره و حد فاصل بین فلکهها در دو طرف را با حفاظ مخصوصی پوشش می‌دهند. حفاظ فلکهها از جنس ورق فلزی به ضخامت 0.5 تا 1 میلی‌متر بوده و مانند در که لولا شده ساخته می‌شود. تا هنگام تعویض تیغه بتوان آن‌ها را به راحتی باز و بسته کرد.
6. صفحه دستگاه اره نواری
این قسمت از دستگاه، از چدن ساخته شده و باید از دقت لازم و بالایی برخوردار باشد. در برخی از ماشین‌های اَره نواری صفحه متحرک است و امکان برش‌های زاویه‌دار را فراهم می‌کند. صفحه‌ها در امتداد حرکت مسیر برش دارای شکافی هستند که برای جا زدن تیغه و استقرار آن پیش‌بینی شده‌اند.
7. گونیا
در ماشین اَره نواری برای هدایت چوب و به منظور به دست آوردن برش مستقیم و صاف از گونیا استفاده می‌شود. به طور معمول اَره فلکه دارای دو گونیا می‌باشد.
- گونیا ثابت یا طولی
گونیای ثابت به گونیایی گفته می‌شود که روی صفحه محکم شده و برای تنظیم ضخامت یا عرض برش به کار برده می‌شود.
- گونیا متحرک یا عرضی
این گونیا در داخل شیاری به موازات لبه میز قرار دارد و برای برش‌های عرضی از آن استفاده می‌شود. این گونیا معمولا به صفحه مدرجی مجهز است که به هنگام نیاز به برش زاویه‌دار می توان آن را تنظیم کرد. از این گونیا برای بریدن بر زبانه، گونیا کردن مقطع چوب و غیره استفاده می‌شود.
8. تیغه اَره
تیغه تسمه‌ای نازک از جنس فولاد و آلیاژی مخصوص و مقاوم است که یک لبه آن دندانه‌دار بوده و به صورت کلاف‌های 50 متری در بازار عرضه می‌شود. معمولا ما به عنوان مصرف‌کننده می‌توانیم با توجه به نوع کار، تیغه با عرض دندانه مناسب را که از 10 تا 40 میلی‌متر است را تهیه و در اندازه مناسب قطع کنیم. سپس دو سر آن را به کمک دستگاه جوش بهم متصل کنیم تا آماده نصب روی فلکهها باشد.
9. دستگاه هدایت تیغه اَره نواری
به منظور هدایت تیغه اَره به هنگام برش از وسیله‌ای به نام دستگاه هدایت استفاده می‌شود. این دستگاه در بالای صفحه و در برخی ماشین ها در زیر صفحه نیز وجود دارد.
برای دیدن فیلم آموزشی کار با اَره نواری می توانید به آپارات رویال راش مراجعه کنید.