الوار، کلید پایداری

تاریخچه پایداری

جنگل‌ها در آلمان بیش از 300 سال به طور پایدار مدیریت می‌شده است. اصطلاح آلمانی برای پایداری “Nachhaltigkeit” ، از صنعت جنگل‌داری سرچشمه می‌گیرد. در ابتدا به عمل برش چوب بیش از رشد “در همان مدت زمان” اشاره دارد. از طریق این روش، منابع طبیعی برای نسل‌های بعدی حفظ می‌شود. امروزه، آلمان یکی از سختگیرانه‌ترین قوانین جنگل‌داری در جهان را دارد. این قوانین مبتنی بر اصول مدیریت پایدار و حفاظت طولانی مدت از اراضی جنگلی می‌باشد.

استفاده از الوار در گذشته و آینده

از دوران ماقبل تاریخ تا آغاز انقلاب صنعتی، چوب یکی از اصلی‌ترین مصالح ساختمانی در اروپا بود. بسیاری از روش‌های استاندارد ساخت امروزی در واقع ریشه در روش‌های ساخت چوب دارند. از دهه 1400 تا 1930، بیشتر ماشین‌آلات از چوب ساخته می‌شدند. از اواخر قرن نوزدهم، مواد جدید و تولیدشده صنعتی، چوب را کنار گذاشتند. به عنوان مثال بخش ساخت و ساز فولاد و بتن را به عنوان مصالح اصلی ساختمان در نظر گرفتند. به خاطر اینکه به صورت صنعتی تولید می‌شود‌ و مقاومت بالایی دارد و قابل اشتعال نیست.

امروزه آگاهی بسیار بیشتری از مسائل زیست محیطی و تغییرات اقلیمی وجود دارد. بنابراین حرکت به سمت منابع تجدیدپذیر، صنعت ساخت‌وساز را نیز متحول می‌کند. در چند سال گذشته شاهد تولید مبتکرانه مواد مبتنی بر چوب و با کارایی بالا بودیم. این گونه تولیدها می‌توانند در مقیاس صنعتی اتفاق بیفتند. در حال حاضر، نزدیک به 99٪ از تمام الوارهای مورد استفاده در ساخت‌وساز از گونه‌های مخروطی است. با وجود ذخایر عظیم چوب و خصوصیات فیزیکی بهتر، گونه‌های پهن برگ هنوز نقش جزئی‌تری را در بخش ساخت‌وساز ایفا می‌کنند.

راش – گونه درختی با بیشترین ذخیره منابع در جهان

راش، رایج‌ترین درخت در اروپای مرکزی است. هر ساله 18.3 میلیون مترمکعب چوب راش در آلمان رشد می‌کند. در حالی که فقط 10.9 میلیون مترمکعب قطع می‌شود. این بدان معناست که فقط حدود 60٪ از رشد سالانه برداشت می‌شود. ذخایر چوب راش در بالاترین سطح قرار دارد.

طبق سومین موجودی جنگل ملی آلمان، ذخایر کنونی چوب راش بیش از 548 میلیون مترمکعب است. این امر، راش را به یکی از گونه‌های درختی تبدیل می‌کند که دارای بیشترین ذخیره از مدیریت پایدار است. دلیل اصلی این پیشرفت، این واقعیت است که از راش در ساخت و ساز ساختمان استفاده نمی‌شود. زیرا نزدیک به 99٪ از تمام الوارهای مورد استفاده این صنعت از گونه‌های چوب نرم تهیه می‌شود.

درخت راش، دارای گره است و به صورت مستقیم رشد نمی‌کند. خشک کردن چوب با گونه‌های پهن برگ نسبت به درختان مخروطی شکل، پیچیده‌تر و مشکل‌تر است. به همین دلیل است که مصالح ساختمانی ساخته شده از چوب سخت، بیش از حد گران بوده‌اند. از چوب راش برای مبلمان، تولید کاغذ و سلولز یا به عنوان سوخت جامد استفاده می‌شود.

جنگل‌ها به مثابه حافظان تغییرات اقلیمی

تغییرات آب و هوایی عمدتا به دلیل سوزاندن سوخت‌های فسیلی و تولید دی اکسید کربن (CO2) اتفاق می‌افتند. در کشور ما، جنگل‌ها بزرگترین محافظ آب و هوا هستند. از طریق فتوسنتز، درختان CO2 را از جو جذب کرده و کربن (C) را در چوب ذخیره می‌کنند. همزمان اکسیژن (O2) در جو آزاد می‌شود. به طور کلی چوب‌ها و به طور خاص چوب تولید شده در جنگل‌هایی که با پایداری مدیریت می‌شوند، به کاهش اثر گلخانه‌ای کمک می‌کنند.

1. جنگل‌ها عوامل کاهش‌دهنده مهم کربن هستند. مقدار زیادی کربن در درختان و خاک‌های جنگل ذخیره می‌شود.

2. چوب استفاده شده در ساخت و ساز، کربن را برای مدت طولانی در خود نگه می‌دارد. همچنین درختان جدید در جایی که چوب بریده شده است، رشد می‌کنند. بنابراین حتی بیشتر CO2 از جو حذف می‌شود.

3. محصولات چوبی از طریق اثر جایگزینی، باعث آزاد شدن مقادیر زیادی CO2 می‌شوند. حدود 30٪ از انتشار CO2 در کشور ناشی از ساخت و ساز و بهره‌برداری از ساختمان‌ها است.

4. بیش از نیمی از این انتشارات، ناشی از تولید مصالح ساختمانی است. (انتشار غیر مستقیم)
با استفاده از چوب به عنوان جایگزینی برای مصالح ساختمانی مانند سیمان، فولاد یا آلومینیوم، که همگی نیاز به انرژی زیادی در تولید دارند، می توان از انتشار CO2 در جو به میزان قابل توجهی کاست. این به عنوان اثر جانشینی شناخته می‌شود.

جنگل‌های با پایداری مدیریت شده در برابر ذخایر طبیعی

قوانین جنگلداری آلمان از سخت‌ترین قوانین در جهان است. مدیریت جنگل‌ها توسط قانون فدرال جنگل و قوانین بی شماری در سطح Laender اداره می‌شود. که نه تنها باعث پایداری می‌شود، بلکه از طبیعت نیز محافظت می‌کند. بنابراین در آلمان مدیریت خوب جنگل و حفاظت از گونه‌ها و زیستگاه‌ها دست به دست هم می‌دهد.

پاک‌سازی و استفاده از سموم دفع آفات اکثراً ممنوع است. برای محافظت از اکوسیستم‌های جنگلی و زیستگاه‌های گیاهان و حیوانات، فقط چند درخت بالغ انتخاب شده در هر قسمت از چوب بریده می‌شوند. در نتیجه، نیاز چندانی به کاشت مجدد وجود ندارد. زیرا درختان جدید می‌توانند به طور طبیعی تحت پوشش محافظ رشد کنند. در صورت قطع یک درخت بزرگ، نور بیشتری به جنگل وارد می‌شود و باعث رشد درختان جوان می‌شود. از طریق چنین مدیریت دقیق، جنگل‌ها به عنوان یک منبع چوبی عمل می‌کنند. در حالی که زیستگاه‌های طبیعی جذاب برای بسیاری از گونه‌ها و همچنین فضاهای تفریحی محبوب برای مردم است.

بسیاری از مناطق جهان هنوز گرفتار قطع درختان غیرقانونی و بهره‌برداری بیش از حد از جنگل‌ها هستند. به منظور توانمندسازی مصرف‌کنندگان در انتخاب آگاهانه، طی چند دهه گذشته تعدادی سیستم صدور گواهینامه برای مدیریت پایدار جنگلداری ابداع شده است.

گواهینامه FSC

دومین سیستم صدور گواهینامه که به طور گسترده در اروپا مورد استفاده قرار می‌گیرد، FSC یا “شورای نظارت بر جنگل” است. حدود ده درصد از منطقه جنگل در آلمان توسط FSC تأیید شده است. در اروپا، دو برچسب PEFC و FSC برای سهم بازار با یکدیگر رقابت می کنند. با این وجود چنین صدور گواهینامه مضاعف باعث می‌شود که چوب در بازاری که فولاد و بتن هم چنان رقبای اصلی هستند، گران‌تر و در نتیجه جذابیت کمتری داشته باشند. بنابراین، صدور گواهینامه مضاعف، کاری برای حفاظت از جنگل‌ها و طبیعت ما نمی‌کند. زیرا تنها ذی‌نفعان، سازمان‌های صدور گواهینامه هستند.